Hoe werken Ducati's desmo kleppen?

In 1968 maakte Ducati voor het eerst gebruik van het desmodromische systeem in plaats van conventionele klepveren. Toentertijd gebruikten ze het vooral op hun top modellen, maar al tientallen jaren zit het op zo goed als elke Ducati. Waarom hebben ze het ooit geadopteerd terwijl bijna geen een ander motormerk het systeem overnam? En waarom hebben ze het al die tijd gehouden? Wij leggen uit hoe dit legendarische syteem werkt en wat de voor- en nadelen zijn.

Hoe werkt de desmodromische klepbediening?

Hoewel velen het denken is Ducati niet het eerste merk dat het systeem gebruikte. Het is dus ook niet uitgevonden door Ducatis eigen Fabio Taglioni. Deze briljante technicus heeft daarentegen wel voor het systeem bruikbaar gekregen voor een eencilinder. De kleppen die bovenin een motorblok zitten zijn er om het benzine en lucht mengel de verbrandingskamer in te krijgen en na de ontploffing ook weer eruit te voeren. Net zoals bij conventionele klepveren wordt bij de desmo de klep geopend door een nok die klep open duwt. Soms wordt de klep niet direct open geduwd door de nok, maar wordt er gebruik gemaakt van stoterstangen, maar dat is weer een onderwerp voor een geheel nieuwe blog.

Een veelvoorkomend probleem van klepveren was in die tijd dat het materiaal waarvan de klepveren gemaakt werden niet heel goed was. Het was iets dat alle motorrijders weleens gebeurde, de klepveren die het begeven. Bij te hoge toeren konden de veren niet snel genoeg meer terugtrekken waardoor de kleppen niet goed dicht gingen. Hierdoor ontstond een fenomeen wat 'float' genoemd wordt. De cilinder kan niet genoeg druk opbouwen wat vermogen kost. Als de veer heel er gaat achterlopen kan de klep zelfs in aanraking komen met de zuiger, wat catastrofale gevolgen met zich meebrengt. Taglioni wilde dit probleem oplossen door een functioneel systeem te ontwerpen die, net zoals bij de inlaatklep, de uitlaatklep actief zou open duwen. Dit was een veel ingewikkeldere oplossing dan het simpele klepveersysteem, maar het koste niet veel kracht voor de motor om de kleppen te openen en de toeren konden omhoog, wat uiteindelijk veel extra vermogen opleverde.

Deze animatie laat het desmo systeem in actie zien.

Waarom heeft Ducati voor het desmo systeem gekozen?

The 350 mark 3 was de eerste Ducati die uitgevoerd was met het desmodromische klepbedieningssysteem. Taglioni werd bij Ducati aangesteld om het bedrijf te redden. Na de oorlog kwam de motoren afdeling van het Italiaanse merk in zwaar weer en stonden ze aan de rand van de afgrond. Het maximum aantal toeren van motoren was niet zo hoog nog, maar voor meer vermogen zouden meer toeren nodig zijn. Laat dat nou precies zijn wat de opdracht voor Taglioni was.

''Ik ken uw talent, en ik heb u nodig.'' Zei Giuseppe Montano, manager bij Ducati, tegen Taglioni. ''Als u een homologatie motor ontwikkelt die de Tour van Italië wint, dan blijft Ducati bestaan. Ik heb nog maar één maand aan salaris voor mijn werknemers. Als het u niet lukt, gaan we dicht en moet iedereen naar huis.''

Zes maanden werkte Taglioni aan het systeem, zonder ondertussen daar al salaris voor te krijgen. De motor versloeg alle concurrenten ruim. Vervolgens werd de motor ook een verkoopsucces. Ducati was gered!

Dan is de vraag, waarom gebruikt Ducati het systeem nog steeds? Eigenlijk komt dat neer op één woord, traditie. Tegenwoordig is het materiaal waarvan klepveren gemaakt worden zo goed geworden dan er geen desmo meer nodig is voor betrouwbaar hoge toeren behalen. Diezelfde Taglioni is ook de man die bedacht twee cilinders aan één nokkenassysteem te laten werken, wat de voor Ducati typische L-twin is geworden.

Wat zijn de voor- en nadelen van desmo?

De reden dat het desmo systeem succesvol is geworden is duidelijk, ze losten de problemen op die veroorzaakt werden door klepveren. Doordat de klep precies het pad van de nokken op de nokkenas volgt -de klep kan ook niet anders, er is geen veer namelijk- is er nauwelijks verlies van vermogen, mits de kleppen goed gesteld zijn natuurlijk. Nu kan de naam Desmodromo eindelijk verklaart worden. Het Griekse woord 'desmos' betekent verbinding en 'dromos' betekent pad. Alle bewegingen in het motorblok kosten in principe energie, wat ten koste gaat van het koppel dat de motor uiteindelijk leveren kan.

Tegenwoordig is de techniek van klepveren ook beter geworden. Ze zijn er met moderne meettechniek achter gekomen dat kleppen vooral braken doordat er resonantie (simpel gezegd, een extra trilling) optrad. Dit probleem is opgelost door verschillende diameter binnen een veer of door meerdere veren te gebruiken. Hierdoor kunnen motoren met klepveren nu ook makkelijk boven de 16000 toeren komen.

Eigenlijk komen de nadelen allemaal neer op één ding: dit systeem is gewoon ingewikkelder. Het simpele systeem met klepveren gebruikt minder onderdelen, het onderhoud is eenvoudiger en de onderhoudsintervallen zijn gemakkelijker groter te krijgen. Dat laatste is niet meer helemaal het geval. Ducati is enorm goed bezig met de onderhoudsintervallen groter krijgen. Sommige Ducati blokken hoeft u slechts na 25000 km (!) op de klepspeling te controleren. Wel is het zo dat tot op de dag van vandaag het desmo systeem duurder is om te produceren en te laten onderhouden.

Dus waarom gebruiken ze de Desmodromische klepbediening nog? Ducatisti houden van het desmosysteem. En Ducati zelf gebruikt het nog steeds omdat ze trots zijn op hun geschiedenis, en terecht!

Meer interessante artikelen vindt u hier:

• Meer vermogen in uw motor; Power commander vs ECU programmeren
• Remmen op de motor; is dat een goed idee?
• Upside-down vs right-side-up voorvorken
• Ketting-, riem-, of cardan aandrijving?
• Een plug in een motorband; Een goed idee?

Ikwilvanmijnmotoraf.be is dé site waar u eenvoudig en zonder zorgen uw motor verkoopt. Meldt uw motor vrijblijvend aan.

Deel dit artikel op: